Niedoczynność tarczycy

Ogólne zasady diety i stylu życia w niedoczynności tarczycy

W komponowaniu codziennej diety powinny być uwzględnione zasady zdrowego żywienia oraz dodatkowe informacje zawarte w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Z podstawowych zasad diety w niedoczynności tarczycy zaleca się:

- dietę niskoenergetyczną dla osób z nadwagą/otyłością oraz tzw. dietę normo kaloryczną (taka która nie powoduje redukcji masy ciała, a utrzymanie obecnej masy ciała) dla osób z prawidłową masą ciała. Wartość energetyczna diety powinna być też dostosowana do stylu i trybu życia.

- ilość białka, stanowiącego 10-15% wartości energetycznej diety, powinna być spożywana w postaci chudych gatunków mięs (kurczak, indyk, królik, chuda wołowina) oraz niskotłuszczowego mleka i przetworów mlecznych przy właściwej tolerancji laktozy. Cennym źródłem białka w diecie osób z niedoczynnością tarczycy są ryby, dostarczające jednocześnie jodu, selenu, witaminy D oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Zaleca się zjadanie ryb 3-4 razy w tygodniu. Pełnowartościowe białko jest źródłem aminokwasu egzogennego – tyrozyny, z udziałem którego powstaje podstawowy hormonu tarczycy – tyroksyna (T4),

- tłuszcze głównie pochodzenia roślinnego (oleje, orzechy i nasiona); powinny dostarczać 20-35% wartości energetycznej diety. Szczególnie istotne jest regularne i wystarczające spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, które pobudzają wątrobę do przemiany T4 w T3, zwiększając metabolizm ustroju oraz wrażliwość komórek na hormony tarczycy. Kwasy te zawarte są w znacznych ilościach w oliwie z oliwek, oleju lnianym, łososiu, makreli, pstrągu, tuńczyku. Zaleca się zastępowanie nasyconych kwasów tłuszczowych, które występują głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, nienasyconymi, których źródłem są produkty roślinne. Warto unikać nadmiernego spożycia tłuszczów zarówno widocznych (masło, olej itp.) oraz niewidocznych (zawartych np. w ciastach, batonach, tłustych gatunkach mięs itp.),

- węglowodany złożone stanowiące 50 – 70% wartości energetycznej diety (czyli kalorii) oraz odpowiednią podaż błonnika pokarmowego. Te składniki dostarczać sobie należy wraz z pełnoziarnistymi produktami zbożowymi oraz warzywami i owocami. Osobom z niedoczynnością tarczycy często towarzyszy insulinooporność, stąd zaleca się produkty o niskim indeksie glikemicznym.

- regularne spożywanie 4-5 posiłków w ciągu dnia, z przerwami 3-4 godzinnymi, przy czym ostatni posiłek powinien być zjadany na 2-3 godziny przed snem,

- urozmaicenie diety i uwzględnienie wszystkich grup produktów tj., produktów zbożowych, warzyw, owoców, produktów mlecznych, produktów dostarczających białka, tłuszczów pochodzenia roślinnego,

- eliminacja spożycia żywności typu fast food, słodyczy, słodkich napojów,

- unikanie potraw smażonych lub pieczonych tradycyjnie ze względu na wysoką zawartość tłuszczów stosowanych do ich przygotowania. Zaleca się pieczenie w folii aluminiowej, rękawie, na grillu, gotowanie, gotowanie na parze, duszenie bez uprzedniego obsmażania.

- wypijanie płynów w ilości ok. 2 litry dziennie w postaci słabych naparów herbat lub wody, wzbogaconej w jod.

- aktywność fizyczną co najmniej 3 razy w tygodniu, przynajmniej przez 30 minut, a najlepiej nawet 60 minut codziennie. Szczególnie zaleca się uprawianie sportów aerobowych w godzinach porannych (bieg, basen, rower, marsz) oraz unikanie ćwiczeń, które zmuszają do krótkiego, ale intensywnego wysiłku. Wykonywanie regularnych ćwiczeń przyczynia się do szeregu korzystnych zmian w organizmie, m.in. przyspiesza metabolizm i pozwala na działanie hormonom tarczycy w komórkach całego ciała.

Opracował mgr Adam Kuczyński